Evrimciler, Archæopteryx'i bir ara geçiş formu olarak sunarken, onun dünyada yaşamış en eski kuş-benzeri canlı olduğu kabulünden yola çıkmışlardı. Oysa kendisinden çok daha eski tarihli bazı kuş fosillerinin bulunması, Archæopteryx'i kuşların atası konumundan kesin olarak uzaklaştırdı. Hem de bu kuşlar, Archæopteryx'e atfedilen sözde sürüngen özelliklerinin hiçbirine sahip olmayan kusursuz birer kuştu.
Söz konusu fosillerin en önemlisi, yaşı 225 milyon yıl olarak hesaplanan Protoavis'ti. İlk olarak Nature dergisinin Ağustos 1986 tarihli sayısında, "Fosil Kuş Evrimsel Hipotezleri Sarsıyor" başlıklı makalede varlığı duyurulan Protoavis fosili, kendisinden 75 milyon yıl daha yaşlı olduğu Archæopteryx'in kuşların atası olduğu iddiasını çürüttü. Vücut yapısı, diğer tüm kuşlardaki gibi içi boş kemiklere sahip iskeleti, uzun kanatları ve kanatlarındaki tüy izleri Protoavis'in mükemmel olarak uçabildiğini gösteriyordu. Smithsonian Enstitüsü'nden N. Hotton, Protoavis fosilini şöyle tarif eder:
Protoavis gelişmiş bir lades kemiğine, (kuşlarda uçmaya yardımcı olan) göğüs kemiğine, içi boş (böylece hafif) kemiklere ve uzun kanat kemiklerine sahiptir... Kulakları bu kuşların ses çıkararak haberleştiklerini göstermiştir. Çoğu dinozor ise sessizdir.
193
Alman biyologlar Reinhard Junker ve Siefried Scherer, Protoavis'in evrimci tezlere indirdiği darbeyi şöyle açıklarlar:
Archæopteryx'in Protoavis'ten 75 milyon yıl daha genç olması nedeniyle bunun evrimin kör bir dalı olduğu ortaya çıkmıştır. Bu nedenle yaratılışı savunanların ileri sürdükleri gerçek geçiş formlarının olmadığı, sadece mozaik formların bulunduğu düşüncesi güçlenmiş bulunmaktadır. Protoavis'in günümüz kuşlarına pek çok yönden benzemesi, kuş ve sürüngen boşluğunu daha da belirgin duruma getirmiş bulunuyor.
194
